Bướu giáp nhân là bệnh thường gặp, đa phần là lành tính, chỉ cần theo dõi. Tuy nhiên, tỉ lệ nhỏ bướu giáp nhân là ung thư (4-6,5%).
1. Tổng quan về bướu giáp nhân
Bướu giáp nhân là gì?
Là sự phát triển bất thường của tế bào tuyến giáp hình thành 1 khối u. Phần lớn bướu giáp nhân là lành tính, tuy nhiên có tỉ lệ nhỏ là ung thư (4-6,5%)
Những người có nguy cơ cao bị ung thư tuyến giáp:
- Trẻ em
- Người lớn < 30 tuổi hoặc > 60 tuổi
- Bệnh nhân có tiền sử chiếu xạ vùng đầu mặt cổ
- Bệnh nhân có gia đình tiền sử ung thư tuyến giáp
2. Triệu chứng của bướu giáp nhân
Đa phần, bướu giáp nhân vô tình phát hiện qua siêu âm tuyến giáp khi đi khám sức khỏe định kỳ.
Khi nhân giáp quá to mới gây triệu chứng lâm sàng: nuốt khó, nghẹn, thấy to vùng cổ…
3. Chẩn đoán và tiếp cận khi có bướu giáp nhân
Cần làm gì khi biết có bướu giáp nhân?
Đa phần bướu giáp nhân là lành tính, tuy nhiên vẫn có nguy cơ ác tính (4 – 6,5%) nên khi có bướu giáp nhân cần theo dõi, can thiệp kịp thời.
► Lâm sàng: có giá trị thấp trong chẩn đoán ung thư. Tuy nhiên, một vài yếu tố gây tăng nguy cơ ung thư: khối u phát triển nhanh vùng cổ, chiếu xạ vùng đầu mặt cổ thời trẻ, chiếu xạ toàn thân để ghép tủy xương, tiền sử gia đình có người bị ung thư tuyến giáp, đa u tuyến gia đình…
Khám: khối cứng chắc cố định, nổi hạch cổ, liệt giây thanh gợi ý nguy cơ nhân giáp ung thư
► Xét nghiệm TSH: Nên được làm ở tất cả bệnh nhân có nhân giáp.
|
Tỉ lệ ung thư tuyến giáp |
Nồng độ TSH |
|
2.8% |
<0.4 mU/L |
|
3.7% |
0.4-0.9 mU/L |
|
8.3% |
1-1.7 mU/L |
|
12.3% |
1.8-5.5 mU/L |
|
29.7% |
>5.5 mU/L |
TSH là yếu tố nguy cơ độc lập để dự đoán ung thư tuyến giáp ở người có bướu giáp nhân.
Ngoài ra, TSH còn có vai trò theo dõi giai đoạn của ung thư tuyến giáp.
► Siêu âm: Nên được thực hiện ở tất cả bệnh nhân nghi ngờ có bướu giáp
Siêu âm có thể đo chính xác kích thước, vị trí, đặc điểm của nhân giáp.
Siêu âm có thể giúp gợi ý những nhân giáp nguy cơ ung thư, tuy nhiên không có nhiều giá trị trong chẩn đoán xác định (phân độ TIRADS)
- Tuyến giáp TIRADS 1: là kết quả có ý nghĩa mô giáp lành.
- Tuyến giáp TIRADS 2: là kết quả các tổn thương tuyến giáp lành tính, không có nguy cơ ác tính.
- Tuyến giáp TIRADS 3: là các tổn thương ở tuyến giáp nhiều khả năng lành tính, trong đó vẫn còn khoảng 1,7% nguy cơ ác tính.
- Tuyến giáp TIRADS 4: là tổn thương tuyến giáp có dấu hiệu nghi ngờ ác tính. Trong đó lại phân chia thành các nhóm như: Ác tính 3,3%; ác tính 9,2%; ác tính 44,4 - 72,4%, ác tính.
- Tuyến giáp TIRADS 5: là tuyến giáp có từ 5 tổn thương trở lên, tỷ lệ ác tính chiếm 87,5%.
Siêu âm giúp ích nhiều trong thủ thuật chọc hút sinh thiết bằng kim nhỏ
► Sinh thiết bằng kim nhỏ (FNA – Fine needle aspiration)
Sinh thiết bằng kim nhỏ là thủ thuật dùng kim nhỏ, chọc hút vào nhân giáp, lấy ít mô nhân giáp để đọc giải phẫu bệnh xem tính chất của nhân giáp là lành hay ác tính.
Nhờ có siêu âm, sinh thiết bằng kim nhỏ được thực hiện 1 cách chính xác hơn, giảm tỉ lệ âm tính giả
Vậy khi nào cần sinh thiết nhân giáp bằng kim nhỏ?
|
Phân độ TIRADS trên siêu âm |
Tỉ lệ ung thư (%) |
Kích thước nhân giáp để làm FNA |
|
TIRADS 1 |
0.3 |
Không sinh thiết |
|
TIRADS 2 |
1.5 |
Không sinh thiết |
|
TIRADS 3 |
4.8 |
2.5cm |
|
TIRADS 4 |
9.1 |
1.5cm |
|
TIRADS 5 |
35 |
1.0cm |
Những trường hợp chưa cần sinh thiết bằng kim nhỏ thì chỉ cần theo dõi qua siêu âm, làm TSH mỗi 6 -12 tháng
4. Điều trị bướu giáp nhân
Đối với những nhân giáp nhỏ, lành tính có thể không
cần thiết can thiệp, chỉ cần theo dõi 6-12 tháng
Tuy nhiên, nếu bệnh nhân cảm thấy không yên tâm, bất tiện trong việc theo dõi với những nhân giáp nhỏ này thì có thể điều trị bằng cách tiêm ethanol hoặc đốt bằng sóng cao tần (RFA) qua hướng dẫn siêu âm.
Đối với những bướu giáp nhân to, gây mất thẩm mỹ, hay gây khó chịu cho người bệnh thì phẫu thuật cắt tuyến giáp là phương pháp ưu tiên hiện nay.
Đối với những bướu giáp nhân là ung thư thì phẫu thuật cắt toàn bộ tuyến giáp, nạo hạch, hóa trị được thực hiện sớm thì tiên lượng sống bệnh nhân rất cao, gần như không tái phát hay di căn.
Hiện nay ung thư tuyến giáp khi được phát hiện sớm thì khả năng điều trị khỏi bệnh rất cao, nên khám theo định kỳ khi biết có bướu nhân giáp mỗi 6-12 tháng.
Bệnh viện Đa khoa Phương Chi có thể chẩn đoán và điều trị các bệnh về bướu giáp (bướu giáp nhân, ung thư tuyến giáp, nang giáp...) bằng phương pháp hiện đại quý khách hàng có thể liên hệ hotline: để được tư vấn kỹ hơn.
