Nếu không chữa thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng đúng cách, sớm có thể dẫn tới nhiều biến chứng, ảnh hưởng đến cuộc sống và sinh hoạt của người bệnh. Nếu phát hiện sớm và điều trị bằng phương pháp phục hồi chức năng hoặc phẫu thuật thì người bệnh có thể vận động bình thường.
1. Thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng là gì?
Thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng (TVĐĐCSTL) là tình trạng nhân nhày đĩa đệm cột sống thoát ra khỏi vị trí bình thường trong vòng sợi, có thể gây chèn ép vào ống sống.
2. Nguyên nhân gây nên thoát vị đĩa đệm
Có nhiều nguyên nhân gây bệnh, đa phần trong số đó là do quá trình lão hóa của cơ thể. Ngoài ra còn nhiều lý do khác như:
- Quá trình thoái hóa sinh học theo tuổi: càng lớn tuổi thì đĩa đệm càng mất nước, dễ bị bào mòn và tổn thương. Tạo điều kiện thuận lợi để đĩa đệm thoát vị ra ngoài.
- Hoạt động sai tư thế (ngồi, cúi, xoay người…): Tư thế sai sẽ khiến cho cột sống quá giới hạn như quá ưỡn, quá khom, vẹo cột sống…
- Chấn thương cột sống, lao động quá sức, nâng vác-nhấc vật nặng ở tư thế không phù hợp.
- Chế độ sinh hoạt: Viêm thân đốt, thừa cân-béo phì, ăn uống thiếu chất.
3. Triệu chứng của thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng.
Triệu chứng lâm sàng:
- Đau vùng cột sống thắt lưng, khom cúi khó.
- Đau có thể lan mông-chân, cơ chân nhẽo, có các dấu hiệu: Walliex, Laseque
- Dấu hiệu bấm chuông (+)
Triệu chứng cận lâm sàng:
Thông qua hình ảnh chụp cộng hưởng từ (MRI) cột sống thắt lưng.
4. Chẩn đoán thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng
Chẩn đoán xác định thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng.
- Đau cột sống thắt lưng, có thể đau tê mông-chân, khom cúi khó
- Dấu hiệu bấm chuông (+)
- Chụp MRI: Hình ảnh thoát vị đĩa đệm
- Chẩn đoán phân biệt
- Đau các dây thần kinh của chi dưới
- Đau khớp cùng chậu, đau khớp háng
- Viêm cơ đáy chậu
Chẩn đoán loại, thể thoát vị đĩa đệm:
Cách 1:
- Thoát vị ra trước
- Thoát vị ra sau
- Thoát vị vô thân sống
Cách 2: Wood: 4 loại
- Phình đĩa đệm
- Lồi đĩa đệm
- Thoát vị đĩa đệm thực thu
- Thoát vị đĩa đệm có mảnh rời
Cách 3: Rothman và Marvel: 3 loại
- Thoát vị trung tâm chủ yếu chèn ép tủy sống/Gây bệnh lý tủy
- TV cạnh trung tâm: chèn ép cả tủy và rễ TK/Gây ra bệnh lý tủy-rễ
- TV cạnh bên: Tv lỗ ghép chủ yếu chèn ép rễ TK/Gây bệnh lý rễ
Cách 4: Wegeber: 02 loại
- Thoát vị nằm trước dây chằng dọc sau: DCDS còn nguyên vẹn-chưa bị rách
- Thoát vị qua DCDS: DCDS bị rách, khối TV chua qua lỗ rách vào trong ống sống
Chẩn đoán hình thức thoát vị đĩa đệm
- TVĐĐ thành 1 khối
- TVĐĐ 2 bên
- TVĐĐ nhiều nơi (đa tầng)
- TVĐĐ nhân nhày bị kẹt
Chẩn đoán nguyên nhân
- Thoái hóa, loãng xương, viêm thân đốt
- Làm việc sai tư thế, mang vác nặng, chấn thương cột sống
5. Nguyên tắc phục hồi chức năng
Chẩn doán sớm và điều trị kịp thời
Kiểm soát đau, giãn cơ và đảm bảo tầm hoạt động của cột sống thắt lưng
Phát hiện sớm dấu hiệu ép tủy để can thiệp ngoại khoa kịp thời
6. Phục hồi chức năng thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng
Phục hồi chức năng thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng theo phương pháp bảo tồn:
Điều trị từ 1-3 tháng
Kiểm soát đau bằng thuốc và phối hợp kỹ thuật VLTL trên từng người bệnh cụ thể:
- Điều trị bằng hồng ngoại
- Điều trị bằng siêu âm
- Điều trị bằng sóng ngắn
- Điều trị bằng dòng xung giao thoa
- Điều trị bằng máy kéo giãn cột sống thắt lưng
- Kỹ thuật xoa bóp vùng
- Tập vận động có trợ giúp
- Tập co cơ đẳng trương
- Đeo đai cột sống thắt lưng
Phục hồi chức năng sau phẫu thuật thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng:
Chỉ định phẫu thuật:
- Có dấu hiệu ép tủy
- Phục hồi chức năng từ 1-3 tháng bệnh không ổn định
Phục hồi chức năng sau phẫu thuật thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng:
- Tập thở
- Tập ho
- Tập gồng cơ
- Đeo đai cột sống thắt lưng
- Điều trị bằng hồng ngoại
- Điều trị bằng siêu âm
- Điều trị bằng dòng xung giao thoa
- Kỹ thuật xoa bóp vùng
- Tập vận động có trợ giúp
----------
BỆNH VIỆN ĐA KHOA PHƯƠNG CHI (PCGH)
- ĐC: đường Dx 76, P. Định Hoà, Thủ Dầu Một, Bình Dương
- Điện thoại: (0274).381.55.81 - 381 55 82
- Website: bvphuongchi.com
- Youtube: https://bit.ly/35Nf1xA
- Google maps: https://goo.gl/maps/KsbXegyqxhTeKdN49
